Yeni bir çalışmaya göre, Boğa takımyıldızının içerisinde bulunan V şeklindeki açık yıldız kümesi Hyades, görünmez bir kütle tarafından yavaş yavaş parçalanıyor. Araştırmanın yazarlarına göre Hyades kümesinin başındaki bu bela, Samanyolu Galaksisinin oluşumundan kalan eski bir karanlık madde zulasına denk gelmesinden kaynaklanıyor. Araştırmacılar, Hyades’in tarihini incelemek için Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Gaia yıldız haritalama uydusundan alınan verileri kullandılar. Dünya’dan yaklaşık 150 ışık yılı uzaklıkta bulunan bu birkaç yüz yıldızlık aile, Güneş Sistemimize en yakın yıldız kümesidir ve gece gökyüzünde açıkça görülebilmektedir. (Güneş’e En Yakın Yıldız Kümesi Parçalanıyor Olabilir!)
Gökbilimciler, kümenin 600 milyon ila 700 milyon yaşında olduğunu, diğer yakın kümelerin ve nesnelerin kütle çekimi etkisi sayesinde o dönemde önemli ölçüde şekil değiştirdiğini tahmin ediyorlar. Gökbilimciler, kümenin gövdesinin büyük bir kısmından ayrılan, biri Samanyolu’nun merkezine doğru. Diğeri de merkezinin dışına doğru iki uzamış yıldız kümesinin “kuyruklarını” inceleyerek bu değişiklikler hakkında daha fazla bilgi edinmek istediler. Gökbilimcilerin dediği gibi gelgit kuyrukları, yıldız grupları arasındaki kütle çekimsel etkileşimlerin sonucu olarak doğal bir oluşumdur.
Gökbilimciler, son zamanlarda yıldız kümelerinde de gelgit kuyrukları gözlemlediler. Kümelerdeki yıldızlar yaşlandıkça ve daha büyük hale geldikçe komşularını itip kakarlar ve sonunda bazı yıldızları kümenin kenarına doğru iterler. ESA araştırma görevlisi Tereza Jerabkova, “Bu kuyrukların hızı ve yörüngesi, teleskoplarla görülemeyen nesnelerin varlığına bile işaret edebilir.” Dedi. Bir kümenin ön ve arka kuyrukları yaklaşık olarak aynı sayıda yıldız içerme eğilimindedir. Ancak Jerabkova ve meslektaşları Hyades kümesinin kuyruklarını haritalandırdıklarında şaşırtıcı bir şey gördüler. Arka kuyrukta, önde gelen kuyruktan çok daha az yıldız vardı.
Araştırmacılar, takip eden kuyruğun uzayda “çözülüyormuş” gibi göründüğünü söylediler. Jerabkova, küme ve kuyruğunun 10 milyon güneş kütlesine sahip devasa bir madde kütlesi tarafından bozulduğu sonucuna vardıklarını söyledi. Büyük bir galaksinin küçük bir galaksiyi çekim kuvveti ile bozmasına benzer şekilde. Ama daha da şaşırtıcı olan Hyades civarında böyle bir bozulmayı açıklayabilecek hiçbir bir nesne yoktu. NASA’ya göre bu bozulmanın sebebi, evrenin toplam kütlesinin yaklaşık %27’sini oluşturan görünmez, ağır maddelerden oluşan karanlık madde. Gökbilimciler, karanlık maddenin kalıntılarının galaksinin her tarafına dağılmış durumda olduğundan şüpheleniyorlar.
Hyades kümesine çarpan bu görünmez güç aslında yıldızları bir şekilde kaprislerine büken bir karanlık madde alt halesi olabilir. Jerabkova’ya göre mevcut veriler ve fizik anlayışı göz önüne alındığında, Hyades’in garip kuyrukları için en iyi açıklama bu. Ayrıca, Gaia ve benzeri yıldız haritalama uydularından gelen verilerin sadece bizi çevreleyen yıldızların ve gezegenlerin sırlarını değil. Aynı zamanda evrenimizin altında yatan görünmez yapıları da açığa çıkarabileceğini kanıtladığı için bu tür keşifler evrenimizi tanımamız için büyük önem taşıyor. (Güneş’e En Yakın Yıldız Kümesi Parçalanıyor Olabilir!)
Kaynaklar;
https://www.space.com/hyades-star-cluster-dissolving-dark-matter.html
1 comment