Hizmet sektörü; ekonomide ki kan kaybının en aza indirilebilmesi için tampon yapılması gereken bölge…
Sağlık krizi kontrol edilecek bir seviyeye geldikten sonra, ekonomik krizin kontrolü için sağlam adımlar atılmalıdır. Hizmet sektörü bu durumda önemli bir noktayı temsil etmektedir. Hizmet sektörü neden önemli?
Hizmet sektörü kapsamı
Hizmet sektörü dediğimiz zaman hangi alanları ifade ediyoruz öncelikle bunları bilmekte fayda vardır. Hizmet sektörü topluma ticari olarak hizmet sunan ve karşılığında gelir elde eden sektörlerin ve mesleklerin tamamını içermektedir. Telekomünikasyon ve bilgi işlem hizmetleri, ulaştırma hizmetleri, turizm ve turizm alanına dahil olan hizmetler, yemek,gıda ve beslenme hizmetleri, bankacılık hizmetleri, eğitim hizmetleri, sağlık hizmetleri vb…
Hizmet sektörü diğer sektörlere göre, ekonomik faaliyeteler açısından, daha geniş bir alana sahip olmaktadır. Ayrıca tedarik zincirlerini bağlama ve mal ticareti yapılırken sağladığı kolaylıklar açısından da diğer sektörlerden farkını ortaya koymaktadır. Dünya ticaret örgütünün araştırmalarına göre hizmet ticaretinde yaşanan aksaklıklar sonucunda negatif etkinin yayılım alanı azımsanmayacak derecededir.
Covid-19 ve Hizmet Sektörü
Salgınla birlikte turizm, ulaşım ve dağıtım hizmetleri, hareketlilik kısıtlamaları ve halk sağlığı nedeniyle uygulanan sosyal mesafeli tedbirler nedeniyle zarar görmüştür. Örneğin ülkeler için en önemli gelir kaynaklarından biri olan turizm sektörü ile ilgili öngörüleri inceleyelim.
Turizm Sektörü Öngörüleri ;
1 Nisan’da yayınlanan Oxford Ekonomi Şirketi “Turizm Ekonomileri” raporuna göre, Covid-19 salgını nedeniyle turizm ve seyahate uygulanan kısıtlamaların etkisinin 8 ay süreceği ve bunun global seyahati %39 azaltacağı, Avrupa için bu azalmanın 287 milyon turist azalışı anlamına geleceği ön görülmektedir. Bu rapora göre Fransa, -%40’lık bir oran ile 38 milyon turist azalışı yaşayarak 2020’de en fazla turist kaybedecek ülke olacak. İtalya ise -%49 ile en fazla turist azalış oranına sahip olacak. İspanya -%42 azalış oranı yaşayarak 34 milyon turist kaybı yaşayacak. Bu rapora göre Türkiye’nin ise -%34’lük bir azalış oranı ile 18 milyon turist kaybı yaşayacağı öngörülmektedir.
Salgın bize hangi eksiklikleri gösterdi?
Salgın ile birlikte sistemdeki birçok eksiklik gün yüzüne çıkmıştır. Örneğin Telekomünikasyon ve bilgisayar hizmetleri gibi online tedarik sağlayan hizmetlere yönelimlerin artmasıyla birlikte alt yapı sorunları ile karşı karşıya kalınmıştır. Salgın sürecinin yaraları sarılırken ekonomik büyüme ve ticaret hacmi üzerinde önemli etkiye sahip ulaştırma, finansal sektör, dağıtım ve lojistik hizmetleri, telekomünikasyon hizmetleri alt yapı ve organizasyon yatırımlarına önem verilmelidir.
Bu aynı zamanda gelecek için önemli bir yatırımdır. Çünkü yaşanan zor günlerde edindiğimiz tüketim alışkanlıklarını kolaylıkla terk edeceğe benzemiyoruz. Tüketici davranışları incelendiği zaman online hizmetlere uzun vadeli bir geçişe katkıda bulunabilecek yeni alışkanlıklar benimsendiği gözlemlenmektedir. Bu nedenle tedarikçiler, online işlemlerini genişletme çabalarına hız kazandırmalıdır. Gelecekte, dijital ağlar yoluyla artan hizmet arzı, yoluyla ticaret artırabilir.
Salgınla birlikte göze çarpan bir diğer eksilik ise önüne geçilemeyen fırsat eşitsizliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler incelendiği zaman yeterli alt yapı yatırımları olmaması nedeniyle hizmet sektörü daha büyük durgunluk içine girmiştir (ör; uzaktan online eğitim yapılamaması ). Yani bu süreçle birlikte teknoloji alanında yaşanan eşitsizlik gözler önüne serilmektedir.
Dünya ticaret Örgütünün hazırladığı raporda hizmet ticaretinin küresel olarak ekonomik toparlanmanın anahtarı olacağından bahsedilmektedir. Bu rapora göre online tedarik için hayati önem taşıyan telekomünikasyon ve bilgi işlem hizmetleri ile mal ticaretini kolaylaştıran dağıtım, nakliye ve lojistik hizmetleri ekonomik büyümeyi desteklemeye yardımcı olacaktır.Hizmet sektörleri ve ticaretine elverişli koşulların yaratılması, ekonomik durgunluktan kurtulmanın anahtarı olacaktır.
Kaynakça
https://www.wto.org/english/tratop_e/covid19_e/services_report_e.pdf
